Món ăn nghe tưởng đùa? ăn rồi mê thật!

Độc lạ món CÁ ỐT ĐỒ MĂNG CHUA của dân tộc Mường Hòa Bình. Mới đây, món cá Ốt đồ măng chua dân tộc Mường Hòa Bình được Hiệp hội Văn hóa Ẩm thực Việt Nam vinh danh là 1 trong 121 món ăn tiêu biểu của Việt Nam. Cá Ốt đồ măng chua là món ăn truyền thống, không thể vắng mặt trên mâm cỗ vào những dịp lễ Tết của người Mường, Hoà Bình.

Món ăn này có cách chế biến gần giống với cá hấp ở dưới xuôi nhưng thời gian nấu lâu hơn khá nhiều. Nồi hấp cá được người Mường gọi là cái Ốt, có hình dáng tương tự cái chõ và cách làm chín bằng hơi ấy được người Mường gọi là đồ, giống như kiểu đồ xôi. Có lẽ đó là lý do mà cái tên cá Ốt đồ ra đời.

Để làm cá ốt đồ đúng kiểu người Mường phải là cá suối, tuy nhiên vì hiện tại cá suối khó kiếm nên người ta có thể chọn mua cá sẵn, trắm, chép tuỳ sở thích… miễn tươi ngon. Cá sau khi mua về sẽ được làm sạch rồi ướp cá cùng với một số loại gia vị như muối, gừng, tiêu, sả, hạt dổi, ớt tầm 30 phút.

Cá sau khi được bắt dưới ao lên, được đánh vẩy, bỏ ruột, xát muối cho thật sạch nhớt rồi đem ướp với các loại gia vị chừng 30 phút cho ngấm sau đó đem trộn với thật nhiều măng, gói đùm vào lá chuối và đặt lên Ốt đồ từ 10 – 12 tiếng.

Tuỳ phiên bản, có nơi còn trộn cùng măng chuối. Có nhiều nơi, món cá ốt đồ còn vô cùng cầu kỳ khi được trộn rau táu (lá lốt rừng) thái nhỏ, hoa chuối rừng, tiêu, ớt, gừng, sả xắt nhỏ, lá đu đủ thái nhỏ, trộn thêm bột gạo.

Sau cùng hỗn hợp sẽ được gói bằng lá dong hoặc lá chuối nhưng nhất định phải có thêm lá đu đủ lót trên lót dưới nguyên liệu để lấy vị. Xong xuôi, cá sẽ được hấp trong vài tiếng cho cá chín nhừ.

Cá ốt đồ chín có mùi thơm khó cưỡng. Hoà lẫn trong hương thơm từ khói bếp và mùi thơm từ cá đồng cùng với các loại gia vị, món ăn này có một hương vị vô cùng hấp dẫn, mang đậm nét đặc trưng của núi rừng.

Cá Ốt đồ đạt chuẩn chất lượng phải có độ mềm, nhừ nhưng không phải bị nát, khi ăn vị ngọt tự nhiên, nếu là cá nhỏ, có thể ăn được cả xương mà không cần phải bỏ phí đi bất cứ phần nào. Món cá Ốt đồ ngon và đạt yêu cầu là phải chín thật nhừ, mềm mà không được nát. Cả cá và măng quyện với những loại gia vị thơm nức mũi, mềm mà ngọt, nhai được cả xương. Măng rừng hút lấy những tinh túy của cá tiết ra nên vừa ngọt lại đậm đà. Cá nhờ măng, dổi, gừng, sả, ớt… mà vừa thơm lại thêm tròn vị.

Vì công đoạn chế biến mất nhiều thời gian nên vào dịp lễ Tết, người Mường sẽ dành nguyên một ngày để chuẩn bị và nấu món ăn một cách chu đáo. Vào những ngày lạnh, cá ốt đồ có thể thưởng thức được trong vòng 4 – 5 ngày mà vẫn đảm bảo được chất lượng của cá.

Để học theo cách làm cá Ốt đồ của người Mường thực sự không phải quá khó. Nhưng món ăn này có lẽ sẽ hoàn hảo hơn rất nhiều khi bạn thưởng thức tại một ngôi nhà xinh xắn, không gian núi rừng, bên cạnh một chén rượu gạo, rượu ngô cay nồng, ấm áp cùng người dân bàn địa.

Nếu có dịp được đặt chân tới mảnh đất Hoà Bình, bạn hãy thưởng thức món cá Ốt đồ. Món ăn đã tạo hương vị độc đáo của ẩm thực Mường nói riêng và ẩm thực Việt Nam nói chung.