Gỏi cá đục – đặc sản tươi sống lạ miệng vùng biển Hà Tĩnh

Ở vùng biển Lộc Hà (Hà Tĩnh), gỏi cá đục là món ăn nổi tiếng và từng được bình chọn vào top 100 món ăn, quà tặng đặc sản Việt Nam (2020-2021) do Hội Kỷ lục gia Việt Nam công bố.

Cá đục (cá bống biển) xuất hiện nhiều các vùng biển thuộc tỉnh Bình Thuận và Hà Tĩnh. Loại cá này có kích cỡ lớn hơn ngón tay cái, mình thon, dài khoảng 13 – 18cm. Cá có lớp vảy màu xà cừ đẹp mắt, hình dạng khá giống cá bống nước ngọt nhưng phần thịt bên trong dai và thơm hơn. 

Cá đục thịt chắc, trắng, có thể chế biến thành nhiều món ăn khác nhau như nướng, chiên giòn, kho tiêu, nấu canh chua,… nhưng ngon và được ưa chuộng nhất là gỏi.

Anh Thành (chủ một nhà hàng ở TP Lộc Hà, Hà Tĩnh) cho biết, cá đục ở Lộc Hà có thể khai thác và đánh bắt quanh năm. Song, khoảng từ tháng 10 đến tháng 2 âm lịch năm sau được xem là thời điểm cá đục đạt chất lượng tươi ngon nhất. Lúc đấy, người dân quanh vùng đổ xô đi câu, thả lưới bắt cá đục rồi bán cho các nhà hàng để chế biến món ăn.

Theo anh Thành, để làm gỏi cá đục ngon cần chọn những mẻ cá còn tươi rói. Cá phải lựa những con có kích thước đồng đều, mắt trong xanh, thân có lớp vảy ánh lên màu bạc lấp lánh, kích thước khoảng 10 – 15cm.

Cá đục sau khi mua về được sơ chế bằng cách đánh vảy, cắt đầu, bỏ ruột rồi rửa sạch, lau khô. Tiếp đến là công đoạn tách thịt và xương cá (hay còn gọi phi lê) sao cho thật khéo để thịt không bị nát, vụn hay dính xương.

“Thịt cá đục lọc xong đem rửa lại bằng nước chanh pha loãng. Tùy từng nơi, người ta có thể rửa thịt cá với nước chanh hoặc vắt chanh trực tiếp lên trên để khử mùi tanh, cũng như làm chín tái phần thịt này trước khi trộn gỏi. Sau đó, cá sẽ được vắt khô, để ráo. Nước ướp cá vừa thu được sẽ giữ lại để làm nước chấm kèm theo”, anh Thành chia sẻ.

Để thưởng thức món gỏi cá ngon đúng điệu, người dân vùng biển Lộc Hà phải chế biến nước chấm với gần 15 loại gia vị đặc biệt như: nước chanh, tỏi băm, cà chua, hành tím, lạc, ớt….

Để cóp món gỏi cá đục hoàn chỉnh nhất thì không thể thiếu bước trộn cá đều cá đã ráo nước với hành tây, dứa, xoài xanh, cà rốt thái sợi, lạc rang… Ăn gỏi cá đục nhất thiết phải có rau thơm, lá tía tô, xà lách cùng dưa chuột thái lát mỏng…. Khi ăn dùng bánh đa nem, xếp vào một lá rau xà lách, gắp miếng cá trắng tinh, giòn dai để lên rồi thêm vào các loại rau thơm, dưa leo và cuốn lại.

Nhúng cuộn gỏi vào bát nước chấm chua cay để cảm nhận vị ngon đến lạ lùng. Vị béo của thịt cá, vị hăng nhẹ của hành, vị cay của ớt, chua của xoài… tất cả các hương vị bên trong của món gỏi cá đục vốn đã như “một bữa tiệc ẩm thực” không nơi nào có được.