Độc lạ đặc sản Kiên Giang – Cà xỉu muối

Cà xỉu – Loài hải sản sinh sống ở vùng nước lợ thuộc địa phận Hà Tiên – Kiên Giang với ngoại hình vô cùng kì lạ

1. Vài nét về cá xỉu

Tuy không phải là loại hải sản sang trọng và đắt đỏ nhưng cà xỉu lại là động vật biển độc nhất vô nhị của tỉnh Kiên Giang. Thoạt nhìn, vẻ ngoài của cà xỉu không mấy bắt mắt, mặc dù cũng có lớp vỏ hai mảnh tương tự như con chem chép nhưng chiếc râu dài ngoằng khó hiểu của chúng lại khiến nhiều người có phần e dè, không dám đụng đũa. Loại hải sản này sinh sống tập trung tại các vùng nước lợ, sông ngòi, cửa biển và xuất hiện nhiều nhất là ở đầm Đông Hồ, thành phố Hà Tiên. Cùng giống như sò, cà xỉu sống chủ yếu bên dưới tầng nước bùn nên chúng có chiếc râu dài dùng để cắm xuống đất tìm kiếm thức ăn

Theo lời bà con địa phương, mùa cà xỉu rộ lên nhiều nhất là từ khoảng tháng 6 tới tháng 8 hằng năm. Người dân Kiên Giang cứ đến thời điểm này lại tất bật đi bắt cà xỉu về để chế biến thành nhiều món ngon. Thịt cà xỉu có độ dai, giòn sần sật, trong đó chiếc râu lại vô cùng bổ dưỡng nên được rất nhiều người ưa thích. Cùng với nấm tràm Kiên Giang, cà xỉu là một trong những món đặc sản trứ danh mà người bản địa vẫn thường giới thiệu đến khách thập phương. 

2. Cà xỉu muối

Muốn bảo quản cà xỉu được lâu, dùng trong nhiều ngày, người Hà Tiên sẽ áp dụng cách muối cùng nước mắm đường, ớt, tỏi… Bà Phi, một người địa phương, cho hay để làm món cà xỉu muối chất lượng, đầu tiên phải chọn những con còn tươi, có kích thước đồng đều. Mặt khác, vì loại hải sản này sống dưới bùn đất, nên quá trình sơ chế phải thật tỉ mỉ. Chỉ như vậy mới cho ra thành phẩm chất lượng.

Đầu tiên, cà xỉu khi mua về, tách râu và thân, cắt bỏ phần đầu đen trên râu để loại bùn đất, rửa sạch nhiều lần. Tiếp đến, chần râu và thân qua nước nóng để thịt chín vừa tới. Cho cà xỉu vào xề (nong/nia), dàn đều, phơi dưới nắng gắt khoảng 2-3 tiếng. Cách này giúp cà xỉu khô, khi muối sẽ không bị hỏng và nhanh thấm gia vị.

Nguyên liệu không thể thiếu trong món cà xỉu muối là nước mắm Phú Quốc ngon cùng tỏi, ớt, đường trắng hoặc đường thốt nốt tùy thích. Cho nước mắm và đường theo tỷ lệ 1:1 (tùy số lượng cà xỉu mà bạn gia giảm lượng nước mắm và đường khi muối). Sau đó nấu hỗn hợp này khoảng 5 phút, thêm ít bột ngọt (mì chính) giúp cân bằng vị, để nguội. Tỏi lột vỏ, cắt mỏng, ớt chọn loại không cay, cắt lát (có thể phơi nắng khoảng 10-15 phút).

Tiếp đến, cà xỉu cho vào một thau lớn cùng nước mắm đường đã nguội, trộn đều khoảng 5 phút để ngấm gia vị, rồi đến tỏi và ớt vừa sơ chế vào, trộn đều… Cà xỉu muối vào buổi sáng có thể dùng ngay buổi chiều. Chỉ cần tách bỏ lớp vỏ ngoài và lấy thịt ở bên trong để thưởng thức.

“Cà xỉu muối ngon đúng chuẩn đòi hỏi người thực hiện phải làm đúng kỹ thuật và khéo léo khi kết hợp nguyên liệu. Nếu muối quá mặn, cà xỉu sẽ bị đen, không ngon. Còn muối nhạt sẽ khó bảo quản được lâu”, bà Phi chia sẻ.

Thịt cà xỉu béo, râu giòn quyện cùng hỗn hợp nước ngâm có vị mặn ngọt vừa phải, vị ớt the, tỏi thơm… ăn kèm cơm trắng rất bắt vị. Món ăn này được nhiều du khách nhận xét là rất đặc biệt và đáng thử. “Tôi có vài lần đến Hà Tiên du lịch và không quên mua về những hũ cà xỉu muối để tặng bạn bè. Tuy cà xỉu muối không phải cao lương mỹ vị nhưng tôi rất ấn tượng với món ăn này bởi thịt dai, giòn sật kết hợp hài hòa với vị mặn, ngọt, cay”, chị Thu Hoài (TP HCM) chia sẻ.